تشریفات گمرکی چیست؟

تشریفات گمرکی

تشریفات گمرکی به مجموعه ای از قوانین، مقررات و فرآیند گفته می شود که برای ورود و خروج کالاها از کشور به منظور تضمین انطباق با مقررات قانونی و مالیاتی کشور مقصد انجام می گیرد.این تشریفات به منظور تنظیم و کنترل جریان کالاها در مرزها و مراکز گمرکی تعیین می شوند و هدف اصلی آن ها افزایش سرعت و شفافیت در تجارت بین المللی است.  تشریفات گمرکی برای انجام امور مختلفی مانند ترخیص کالا از گمرک و اخذ مجوزهای لازم برای واردات کالاهای خارجی به کار می روند.

تشریفات گمرکی شامل مجموعه ای از مراحل دقیق و حیاتی است که در زیر به تفصیل آمده اند:

ارائه اسناد و مدارک:

این مرحله ابتدایی شامل تهیه و ارائه اسناد ضروری مانند فاکتور فروش، بارنامه، لیست بسته بندی، گواهی مبدأ و سایر مدارک مرتبط به مقامات گمرکی است. این اسناد برای تأیید اصالت و مشخصات کالاها ضروری هستند.

تنظیم اظهارنامه گمرکی:

واردکننده یا صادرکننده موظف است اطلاعات کامل و دقیقی از کالاها، شامل مشخصات فنی، ارزش، وزن، تعداد و دیگر جزئیات مربوطه را در اظهارنامه گمرکی قید کند. این اطلاعات پایه ای برای تمامی مراحل بعدی فرآیند گمرکی هستند.

بازرسی و ارزیابی:

در این مرحله، مقامات گمرکی ممکن است کالاها را بازرسی کرده و اطلاعات ارائه شده را با واقعیت تطبیق دهند. هدف از این بازرسی اطمینان از صحت اطلاعات اظهار شده و انطباق کالاها با مقررات گمرکی است. همچنین، این بازرسی به جلوگیری از ورود کالاهای ممنوعه یا غیرقانونی کمک می کند.

محاسبه و پرداخت عوارض و مالیات:

پس از ارزیابی، مقامات گمرکی مبلغ عوارض و مالیات های مربوطه را محاسبه می کنند. این مبلغ بسته به نوع و ارزش کالاها متفاوت است و باید توسط واردکننده یا صادرکننده پرداخت شود تا فرآیند ترخیص ادامه یابد.

ترخیص کالا:

در نهایت، پس از پرداخت عوارض و مالیات ها، مقامات گمرکی مجوز ترخیص کالاها را صادر می کنند. در این مرحله، کالاها می توانند از گمرک خارج شده و به مقصد نهایی حمل شوند. این مرحله نهایی، به معنی پایان موفقیت آمیز فرآیند گمرکی و ورود کالا به بازار مصرف است.

تشریفات گمرکی برای کالاهای صادراتی شامل مراحلی مشابه کالاهای وارداتی است. این مراحل به شرح زیر است:

تنظیم و ارائه اظهارنامه گمرکی:

صادرکننده باید اطلاعات دقیق کالاها، شامل مشخصات، ارزش، وزن، تعداد و سایر جزئیات مربوطه را در اظهارنامه گمرکی قید و به مقامات گمرکی ارائه کند.

ترخیص کالا از گمرک:

پس از انجام مراحل اداری و پرداخت هزینه های مربوطه، کالاها از گمرک ترخیص می شوند و صادرات نهایی انجام می گیرد. این مرحله شامل بازرسی های لازم توسط مقامات گمرکی نیز می شود.

صادرات موقت:

در این نوع صادرات، کالاها به طور موقت به یک کشور ثالث ارسال می شوند و پس از انجام کارهای لازم، به کشور مبدا بازگردانده می شوند. این روش معمولاً برای نمایشگاه ها، تعمیرات یا مقاصد خاص دیگر استفاده می شود.

صادرات برای پردازش:

در این مرحله، مواد اولیه به یک کشور ثالث صادر می شوند تا در آنجا پردازش شده و به محصول نهایی تبدیل شوند. پس از اتمام فرآیند پردازش، محصول نهایی مجدداً به کشور مبدا وارد می شود. این روش برای بهینه سازی هزینه های تولید و استفاده از امکانات پردازشی خاص کشورهای دیگر کاربرد دارد.

این مراحل با هدف تسهیل فرآیند صادرات، افزایش شفافیت و اطمینان از انطباق با مقررات گمرکی انجام می شوند، و نقش مهمی در تسهیل تجارت بین المللی و حمایت از تولیدات داخلی دارند.

تشریفات گمرکی برای واردات کالا شامل مراحل دقیق و متعددی است که باید به دقت انجام شوند تا کالا به صورت قانونی وارد کشور شده و ترخیص گردد. این مراحل به ترتیب عبارتند از:

ثبت سفارش:

ثبت سفارش در سامانه وزارت صنعت، معدن و تجارت.
اخذ مجوزهای لازم از نهادهای ذی ربط در صورت نیاز.

حمل و نقل کالا:

انتخاب روش حمل و نقل مناسب (دریایی، هوایی، زمینی یا ریلی).
عقد قرارداد با شرکت حمل و نقل.
دریافت اسناد حمل و نقل نظیر بارنامه

دریافت مدارک الزامی:

فاکتور فروش (Commercial Invoice).
لیست بسته بندی (Packing List).
گواهی مبدا (Certificate of Origin).
اسناد حمل و نقل شامل بارنامه.
بیمه نامه حمل و نقل (Cargo Insurance).

ورود کالا به گمرک:

اعلام ورود کالا به گمرک.
بررسی اولیه اسناد و کالای وارداتی توسط گمرک.

تکمیل اظهارنامه گمرکی:

تکمیل و ارائه اظهارنامه گمرکی به همراه اسناد مرتبط.

بررسی و بازرسی گمرکی:

ارزیابی اظهارنامه و اسناد توسط کارشناسان گمرکی.
بازرسی فیزیکی کالا در صورت نیاز توسط مأموران گمرک.

پرداخت مالیات و عوارض:

محاسبه و پرداخت مالیات ها و عوارض وارداتی.
دریافت قبض پرداختی از بانک.

ترخیص کالا:

صدور مجوز ترخیص توسط گمرک.
تنظیم قرارداد حمل و نقل داخلی برای انتقال کالا به مقصد نهایی.

حمل و نقل داخلی:

انتخاب روش حمل و نقل داخلی مناسب.
تحویل کالا به انبار یا مقصد نهایی.

نگهداری اسناد:

حفظ و نگهداری کلیه اسناد و مدارک مرتبط با واردات برای مدت زمان معین جهت بررسی های احتمالی آتی.

اجرای تشریفات گمرکی مستلزم رعایت دقیق و کامل قوانین و مقررات گمرکی است. عدم آگاهی کافی از این قوانین می تواند منجر به بروز مشکلات جدی و خسارات سنگین در فرایندهای گمرکی شود. بنابراین، بسیار ضروری است که این مراحل توسط متخصصان ماهر و آموزش دیده صورت پذیرد تا از وقوع هرگونه مشکلات جلوگیری شود و فرایند گمرکی به صورت روان و بدون نقص انجام گیرد.